Güney Çin Denizi'nde sular ısınıyor! Çin ve Filipinler, uzun süredir devam eden toprak anlaşmazlığı nedeniyle bir kez daha karşı karşıya geldi. İki ülke arasındaki gerilim, Scarborough Sığı çevresindeki sularda doruk noktasına ulaştı.

Gerilimin Tırmanma Nedeni

Filipinler Silahlı Kuvvetleri, Çin savaş gemilerinin bölgede devriye gezen Filipin gemilerine yönelik agresif ve tehlikeli manevralar yaptığını iddia etti. Yapılan açıklamada, Filipin donanma gemisi "BRP Emilio Jacinto"nun, Filipinler Sahil Güvenliği ve Balıkçılık ve Su Kaynakları Bürosu'na bağlı gemilerle rutin devriye faaliyetini sürdürdüğü sırada "Ciangkay 2" sınıfı iki Çin firkateyni ve bir Çin Sahil Güvenlik gemisi tarafından takip edildiği belirtildi.

Firkateynlerden birinin Filipin savaş gemisini kuyruk bölgesine yaklaşırken, diğerinin pruvasından önünü keserek çarpışma tehlikesine yol açtığı ifade edildi. Çin Sahil Güvenlik gemisinin de Filipin gemisini bloke etmeye çalıştığı kaydedildi. Bu durum, bölgedeki tansiyonu oldukça yükseltti.

Çin'den Karşı Hamle

Çin tarafı ise olayla ilgili olarak Filipinler'i suçladı. Çin Halk Kurtuluş Ordusu (ÇHKO) Güney Cephe Komutanlığı Sözcüsü Tien Cünli, komutanlığa bağlı birliklerin Filipin gemisini takip ettiğini ve karasularına girmesini engellediğini savundu. Sözcü Tien, Filipin tarafına bölgedeki ihlallerine ve provokasyonlarına son vermesi ve kamuoyunu yanlış yönlendirmemesi çağrısında bulundu. Çin, Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik haklarını sık sık vurguluyor.

Scarborough Sığı: İhtilafın Kilit Noktası

Scarborough Sığı, Güney Çin Denizi'nin doğusunda, Filipinler'in kuzeyindeki Luzon Adası'na 120 deniz mili (222 kilometre) mesafede yer alıyor. Üçgen biçimli, ortasında lagün bulunan bir deniz bendi olan Scarborough Sığı, son yıllarda iki ülkenin egemenlik iddialarını seyrüsefer faaliyetleriyle sergilediği bir bölge haline geldi.

Bölgede 2012'de Filipinler Sahil Güvenliği'nin kaçak avlandıkları gerekçesiyle 8 Çin balıkçı gemisini alıkoyma girişimi, Çin Sahil Güvenliği'nin olaya müdahalesiyle iki ülke arasında gerilime dönüşmüş, sürtüşmelerin ardından Çin resifin kontrolünü ele geçirmişti. Bu olay, iki ülke arasındaki ilişkilerde bir dönüm noktası olmuştu.

Güney Çin Denizi Anlaşmazlığı ve Gelecek Beklentileri

Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı sonrasından bu yana bölge ülkeleri arasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor. Çin, ilk kez 1947'de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde egemenlik iddiasında bulunurken, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede Filipinler'in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak iddia ediyor.

Çin'in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri unsurlarının yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine, bölge ülkeleri ve ABD karşı çıkıyor. Hollanda'nın Lahey kentindeki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla verdiği kararda, Çin'in Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.

Güney Çin Denizi'nde yaşanan bu son gerilim, bölgedeki istikrarı tehdit etmeye devam ediyor. İki ülke arasındaki diyalog ve uluslararası hukuka uygun çözümlerin bulunması, bölgedeki barış ve güvenliğin sağlanması açısından büyük önem taşıyor. Aksi takdirde, bu tür olayların tekrarlanması kaçınılmaz olabilir ve bölgedeki gerginlik daha da tırmanabilir.