Harvard Üniversitesi Rektörü Alan Garber, ABD eski Başkanı Donald Trump yönetiminin üniversitelere yönelik artan taleplerinin, akademik bağımsızlığı ciddi şekilde tehdit ettiğini vurguladı. Özellikle öğrenci kabul süreçlerinin detaylı denetimi ve fakülte alımlarında federal hükümetin söz sahibi olma isteği, üniversitelerin özerk yapısına büyük bir darbe vuruyor.

Federal Müdahale ve Tepkiler

Filistin'e destek gösterileri ve çeşitlilik, eşitlik, kapsayıcılık (DEI) programları gerekçe gösterilerek Trump yönetimi, Harvard başta olmak üzere birçok üniversiteye yönelik baskısını artırmıştı. Wall Street Journal'a konuşan Rektör Garber, ideolojik çeşitliliğin desteklenmesine karşı olmadığını, ancak bunu sağlamak için önerilen yöntemlerin sorunlu olduğunu belirtti. Federal hükümetin bazı konularda haklı endişeler taşıdığını kabul eden Garber, uygulamaya konulan yöntemlerin akademik özgürlükle bağdaşmadığını savundu.

"Federal hükümetin bu tür müdahaleleri, üniversitelerin temel değerlerini ve misyonunu zedeler," diyen Garber, bilimsel araştırmaların fon kesintileriyle tehdit altında olduğunu da sözlerine ekledi. Bu durum, ulusal çıkarlar açısından kritik projelerin durmasına neden olabilir.

Bilimsel Araştırmalar ve Fon Kesintisi Tehdidi

Garber, federal fonların büyük bir kısmının bilimsel araştırmalar için kullanıldığını ve bu kaynakların kesilmesinin ulusal çıkarlar açısından kritik projelerin durmasına neden olacağını ifade etti. Üniversitenin vergi muafiyeti statüsünün kaldırılmasının da hukuka aykırı olduğunu savunan Garber, "Vergi muafiyeti statüsü, eğitim ve araştırma misyonunu yerine getirebilmesi için eğitim kurumlarına tanınmış bir haktır. Bunun kaldırılması, üniversitenin temel işlevlerini ciddi şekilde sekteye uğratır," açıklamasını yaptı.

Trump-Harvard Gerginliği Tırmanıyor

Trump yönetimi, Harvard'a sağlanan 2,2 milyar dolarlık federal fonun ve 60 milyon dolarlık sözleşme bedelinin dondurulması kararını almış, buna karşılık üniversite yönetimi bu adımın hukuka aykırı olduğunu belirterek dava açmıştı. Trump, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Harvard'ın vergi muafiyetini kaldıracağız. Hak ettikleri bu!" ifadelerini kullanmıştı. Ancak ABD basınına konuşan hukuk uzmanları, Başkan’ın yasalara göre vergi muafiyeti olan kurumların bu statülerinin kaldırılmasını doğrudan talep edemeyeceğine dikkat çekti. 1998’de Kongre tarafından kabul edilen yasa, Başkan’ın ABD Gelir İdaresine (IRS) bu yönde bir müdahalede bulunmasını açık şekilde yasaklıyor.

Bu gerginlik, yükseköğretim kurumlarının bağımsızlığı ve hükümetin bu kurumlara müdahale yetkisi konularında önemli bir tartışmayı tetiklemiş durumda. Harvard'ın bu konudaki duruşu, diğer üniversiteler için de bir emsal teşkil edebilir.

Sonuç olarak, Harvard Rektörü Alan Garber'in açıklamaları, akademik özgürlüğün korunması ve üniversitelerin özerk yapısının sürdürülmesi gerekliliğini bir kez daha gündeme getiriyor. Trump yönetiminin bu yöndeki adımlarının, uzun vadede eğitim ve araştırma alanında ciddi sonuçlar doğurabileceği öngörülüyor. Üniversitelerin bu tür müdahalelere karşı nasıl bir duruş sergileyeceği, gelecekteki eğitim politikalarının şekillenmesinde belirleyici olacak.