Türkiye'nin 2021 yılında tek bir Cumhurbaşkanı kararıyla çekildiği İstanbul Sözleşmesi'nin iptali, uluslararası arenada yankı uyandırmaya devam ediyor. İç hukuk yollarının tükenmesi üzerine, sözleşmenin iptal kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşındı. Bu gelişme, kadın hakları savunucuları ve hukukçular arasında büyük bir merak ve beklenti yaratmış durumda. AİHM'nin vereceği karar, Türkiye'deki kadın hakları mücadelesi ve uluslararası hukuk açısından kritik bir dönüm noktası olabilir.
İstanbul Sözleşmesi Neden İptal Edildi?
İstanbul Sözleşmesi, kadına yönelik şiddeti önleme ve bununla mücadeleyi amaçlayan uluslararası bir sözleşmeydi. Türkiye, sözleşmeyi 2011 yılında ilk imzalayan ve onaylayan ülkelerden biri olmuştu. Ancak 2021 yılında, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kararıyla sözleşmeden çekilme kararı alındı. Bu karar, özellikle muhafazakar kesimler tarafından desteklenirken, kadın hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşları tarafından büyük tepkiyle karşılandı. İptal kararının gerekçesi olarak, sözleşmenin "Türk aile yapısına uygun olmadığı" ve "eşcinselliği teşvik ettiği" gibi iddialar öne sürüldü.
AİHM Süreci Nasıl İşleyecek?
İstanbul Sözleşmesi'nin iptal kararının AİHM'e taşınmasıyla birlikte, hukuki süreç yeni bir boyut kazandı. AİHM, öncelikle başvuruyu kabul edilebilir bulup bulmayacağına karar verecek. Başvurunun kabul edilmesi halinde, mahkeme taraflardan savunma isteyecek ve delilleri inceleyecektir. AİHM'nin vereceği karar, Türkiye için bağlayıcı olacak ve ülkenin iç hukukunda değişiklik yapılması gerekebilecektir. Bu süreçte, AİHM'nin bağımsızlığı ve tarafsızlığı büyük önem taşıyor. Mahkemenin vereceği karar, sadece Türkiye'deki kadın hakları mücadelesi için değil, aynı zamanda Avrupa genelindeki insan hakları standartları için de emsal teşkil edebilir.
AİHM'den Ne Bekleniyor?
AİHM'nin İstanbul Sözleşmesi'nin iptaliyle ilgili vereceği karar, birçok faktöre bağlı olacak. Mahkeme, öncelikle Türkiye'nin sözleşmeden çekilme kararının hukuki dayanağını ve gerekçelerini inceleyecektir. Ayrıca, iptal kararının Türkiye'deki kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi ve bununla mücadele üzerindeki etkilerini de değerlendirecektir. AİHM'nin kararında, aşağıdaki hususlar özellikle önem taşıyabilir:
- Türkiye'nin sözleşmeden çekilme yetkisinin sınırları
- Sözleşmenin iptal kararının kadın haklarına etkisi
- Türkiye'nin kadına yönelik şiddeti önleme yükümlülükleri
AİHM'nin vereceği karar, Türkiye'deki kadın hakları mücadelesi için bir umut ışığı olabilir. Ancak, mahkemenin vereceği karar ne olursa olsun, kadın hakları savunucuları mücadelelerine devam edeceklerdir.